Έρευνα πεδίου: «Ανακαλύπτοντας στις Φυσικές επιστήμες»
Περιγραφή
Τάξη Ε’
Διάρκεια: Δεκέμβριος 2013 – Μάρτιος 2014
Γενικός στόχος:
Στο πλαίσιο του μαθήματος των φυσικών (Ερευνώ και Ανακαλύπτω, ενότητα Ηλεκτρισμός) αλλά και της Γεωγραφίας (κεφάλαιο Σεισμοί-Ηφαίστεια και Φυσικές Καταστροφές) οι μαθητές εκμεταλλευόμενοι την εμπειρία τους και σε συνδυασμό με την τεχνολογία, καλούνται να επινοήσουν, να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν συσκευή που να βρίσκει εφαρμογή στην προστασία ατόμων με ειδικές ανάγκες κατά τη διάρκεια σεισμικής δόνησης.
Επιμέρους στόχοι
• Η ανάπτυξη ερευνητικού ενδιαφέροντος. Η ανακαλυπτική μάθηση δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να δράσουν ως επιστήμονες – εφευρέτες και να εφαρμόσουν δικές τους καινοτόμες ιδέες και λύσεις.
• Η εμπλοκή των μαθητών στη μάθησή τους με την επίλυση αυθεντικών προβλημάτων.
• Η ενίσχυση της διερευνητική στάσης των μαθητών.
• Η αύξηση κινήτρων στους μαθητές για να μελετήσουν την επιστήμη
Η ανάπτυξη της ελεύθερης έκφρασης και της δημιουργικότητας και φαντασίας.
• Η πρόσκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που συνδέονται με πολλά γνωστικά αντικείμενα (και συνεπώς την προώθηση της διεπιστημονικής και διαθεματικής προσέγγισης).
Ειδικότερος στόχος:
Κατανόηση των βημάτων επίλυσης ενός προβλήματος συνδυάζοντας τη θεωρία και της μεταφοράς του φυσικού κόσμου στην διαδικασία επίλυσης του.
Μεθοδολογία:
• Εφαρμογή της μεθόδου project όσον αφορά τη δομή ενός ηφαιστείου και την πρόκληση σεισμικών δονήσεων.
• Συνεργασία με το ΣΕΚ Ευόσμου και ειδικότερα με τον τομέα της Ηλεκτρολογίας, ώστε οι μαθητές να μυηθούν στη λειτουργία των αυτοματισμών.
• Συνεργασία με την Επίλεκτη Ομάδα Διάσωσης του Δήμου Θεσσαλονίκης, ώστε οι μαθητές να κατανοήσουν τις ενέργειες που πρέπει να εφαρμόσουν κατά τη διάρκεια μιας σεισμικής δόνησης καθώς και των ενεργειών που απαιτούνται για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους.
• Αναζήτηση πληροφοριών στο εργαστήριο Πληροφορικής σε σχέση με τα υλικά που χρειάζονται για την κατασκευή της συσκευής.
• Κατασκευή της συσκευής υπό την καθοδήγηση επαγγελματιών ηλεκτρολόγων και ηλεκτρονικών.
• Σε ορισμένα βήματα της δράσης λαμβάνει χώρα και δραματοποίηση από μέρος των παιδιών με αποτέλεσμα τα παιδιά όντας μέρος του προβλήματος να κατανοούν καλύτερα τα δεδομένα και τα ζητούμενα.
Αξιολόγηση:
Για τον έλεγχο της δράσης και κυρίως της προόδου των συμμετεχόντων αξιολογούνται τα φύλλα εργασιών που δίνονται στους μαθητές για την κατανόηση του φαινομένου και κυρίως για τον τρόπος σκέψης τους. Επίσης ελέγχεται η συμμετοχή και η ανάληψη πρωτοβουλιών του κάθε παιδιού στα πλαίσια της ομάδας βάσει παρατήρησης. Για την αξιολόγηση της μαθησιακής διαδικασίας δίνονται σε τακτά διαστήματα ερωτηματολόγια για να υπάρχει και αλληλεπίδραση με τις απόψεις των μαθητών που συμμετέχουν στη μαθησιακή διαδικασία.
Η ανάλυση των δεδομένων θα γίνει με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS όπου θα ελεγχθεί η πορεία της έρευνας. Επίσης θα γίνει μία συγκριτική μελέτη σε σχέση με το αναλυτικό πρόγραμμα ώστε να υπάρξει ανατροφοδότηση.
Η επεξεργασία των δεδομένων ουσιαστικά επιβεβαίωσε τις παρατηρήσεις των διδασκόντων για την πορεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι μαθητές και οι μαθήτριες εκμεταλλευόμενοι την εμπειρία τους και εφαρμόζοντας την ανακαλυπτική μάθηση μέσα από τη συνεργασία τους σε ομάδες παρουσίασαν εμφανή πρόοδο τόσο στην ικανότητα απόκτησης δεξιοτήτων έρευνας όσο και επίλυσης προβλημάτων που μπορεί αν εμφανιστούν στην καθημερινότητα τους.
Αποδείχθηκε ότι δραστηριότητες που επικεντρώνονται στη διαδικασία της σκέψης και της μάθησης και δίνουν βαρύτητα όχι μόνο στη γνωστική αλλά κυρίως στη μεταγνωστική διάσταση της μάθησης και της διδασκαλίας, δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές και τις μαθήτριες να «μεταλλαχθούν» σε δημιουργούς και αυτό-εκφραστές.
Ως επιστέγασμα της όλης δράσης αποτελεί η λειτουργία της πρότυπης συσκευής και η παρουσίασης της από τους μικρούς εξερευνητές όχι μόνο στην εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και σε τοπικούς φορείς.
Σύντομα θα δημοσιευθούν τα αποτελέσματα της έρευνας.