Διαδραστικό παραμύθι: Το ευρωπαϊκό ταξίδι του Ομήρου

Τίτλος δράσης/προγράμματος
Διαδραστικό παραμύθι: Το ευρωπαϊκό ταξίδι του Ομήρου
Κατηγορία δράσης/προγράμματος
Πολιτιστικών
Περιγραφή δράσης/Προγράμματος
Η ψηφιακή αφήγηση είναι μια διαδικασία που συνταιριάζει διάφορα ψηφιακά μέσα  προκειμένου να εμπλουτιστεί και να προαχθεί τόσο ο γραπτός όσο και ο προφορικός λόγος. Μέσα από αυτή τη διαδικασία οι σχέσεις και οι αφηγηματικές εμπειρίες διαρκώς αναδιατυπώνονται και αναπροσδιορίζονται σε ένα περιβάλλον εικονικών περιβαλλόντων όπου ο χρήστης καλείται να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο εύρος κοινωνιογνωστικών και τεχνικών προκλήσεων.
Σε γενικές γραμμές, η ψηφιακή αφήγηση προσφέρει ένα αυθεντικό μαθησιακό περιβάλλον μέσα στο οποίο οι δέκτες και οι αφηγητές έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τον προσωπικό και αφηγηματικό τους λόγο, να απεικονίσουν τις γνώσεις τους, να παρουσιάσουν την ιστορία τους και να λάβουν ανατροφοδότηση. Οι μαθητές αποκτούν τον ρόλο του αφηγητή και του δέκτη, καθώς λειτουργούν σε συνεργατικά περιβάλλοντα και υιοθετούν πολλαπλούς ρόλους, προκειμένου να προσεγγίσουν κριτικά και από πολλές οπτικές γωνίες ένα αφηγηματικό κείμενο (Kouklatzidou & Gkountouma, 2014). Κατά συνέπεια, η ψηφιακή αφήγηση υποστηρίζει την ανάπτυξη κριτικής σκέψης των μαθητών, προάγει τις δεξιότητες γραπτού και προφορικού λόγου και αναπτύσσει τον ψηφιακό γραμματισμό.
Σε συνδυασμό με την υπερκειμενική λογοτεχνία οι μαθητές αποκτούν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν δικές τους ιστορίες  που αίρουν τον περιορισμό της γραμμικής αφήγησης. Σύμφωνα με την Γιαννικοπούλου (2004), ο αναγνώστης των σύγχρονων παιδικών βιβλίων κατορθώνει να πραγματοποιήσει μια διεπιδραστική ανάγνωση βασισμένος στην εκμετάλλευση υπερκειμενικών και υπερμεσικών στοιχείων, που αρχίζουν πλέον δειλά να υιοθετούνται από το νεωτερικό παιδικό βιβλίο. Επιπλέον, η χαρτογράφηση των δομών της πλοκής της ιστορίας, αλλά και η σκιαγράφηση των χαρακτήρων του λογοτεχνικού κειμένου, μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση της νέας γνώσης και να αποτυπώσουν, διαγραμματικά, τις σχέσεις που περιγράφονται μέσα σε αυτό (Κουκλατζίδου, 2011).
Το προτεινόμενο σχέδιο εργασίας αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ψηφιακού (αλλά και έντυπου) παραμυθιού, βασικό στοιχείο του οποίου αποτελεί η διάδραση με τον χρήστη της εφαρμογής. Οι μαθητές θα δημιουργήσουν ένα δικό τους πολυτροπικό κείμενο (κείμενο συνοδευόμενο με ήχο, εικόνα, βίντεο κ.ά.) το οποίο θα είναι διαθέσιμο σε δύο γλώσσες: στην ελληνική και στην αγγλική. Αξιοποιώντας τα οφέλη και την προσέγγιση της υπερκειμενικής λογοτεχνίας, οι μαθητές θα δημιουργήσουν διαφορετικές εκδοχές εξέλιξης του παραμυθιού τους. Στη συνέχεια, μέσα από την αξιοποίηση ενός τεχνολογικού διαδικτυακού περιβάλλοντος οι εμπλεκόμενοι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα παραμύθι διαδραστικό, δηλαδή μία εφαρμογή η οποία θα εκτελείται σε οθόνες αφής, δηλαδή σε Smartphone κινητά, σε Tablet και σε οποιαδήποτε άλλη συσκευή διαθέτει λειτουργικό Android. Με τον τρόπο αυτό ο χρήστης της εφαρμογής θα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει διαφορετικές εκδοχές εξέλιξης της ιστορίας.
Συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί
ΒΑΪΤΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ-ΜΑΡΙΑ, ΖΙΑΚΑ ΙΩΑΝΝΑ, ΚΑΡΑΚΙΤΣΙΟΥ ΧΡΥΣΗ, ΚΑΣΙΑΚΟΓΙΑ ΒΑΣΩ, ΚΟΥΤΑΛΑΚΙΔΟΥ ΒΑΝΑ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΠΗ, ΜΙΧΑΗΛ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΚΟΥΚΛΑΤΖΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ
Αριθμός Συμμετεχόντων παιδιών (αγόρια-κορίτσια) / τάξη
Αγόρια: 23,     Κορίτσια: 27
Προβλεπόμενες επισκέψεις/Συνεργασίες με φορείς κλπ.
Συνεργασία με την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα
Συνεργασία με ακαδημαϊκούς και άτομα που εξειδικεύονται στην παιδική λογοτεχνία ή/και στη ψηφιακή αφήγηση
Στόχοι
Βασικός στόχος του σεναρίου είναι η δημιουργία πολυτροπικού κειμένου. Μέσα από βιωματικές και ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες επιχειρείται η καλλιέργεια ποικίλων γραμματισμών, οι οποίοι αποτελούν καίριο σημείο αναφοράς των προτεινόμενων σεναρίων μάθησης. Ακόμα, υιοθετείται η ενσωμάτωση τεχνολογικών εργαλείων σε διδακτικές φάσεις του σεναρίου, καθώς η αξιοποίησή τους προσφέρει πολλά τόσο στην κατάκτηση των επιμέρους στόχων όσο και στον τεχνολογικό, λειτουργικό και κριτικό γραμματισμό μαθητών και εκπαιδευτικών.

Γνωστικοί
Οι μαθητές επιδιώκεται:
·         να καλλιεργήσουν τον γραπτό και τον προφορικό τους λόγο
·         να αφηγούνται ιστορίες λαμβάνοντας ως ερέθισμα ένα οπτικοακουστικό μήνυμα
·         να παράγουν αυθεντικά κείμενα ανάλογα με τις επικοινωνιακές περιστάσεις
·         να αναλύουν και να συνθέτουν πληροφορίες
·         να δημιουργούν, να επεξεργάζονται και να μορφοποιούν πολυτροπικά κείμενα
·         να εξοικειωθούν με την ψηφιακή αφήγηση
·         να συνειδητοποιούν τις λειτουργικές διαφορές που υπάρχουν μεταξύ του προφορικού και του γραπτού λόγου
να αποκτήσουν γνώσεις σχετικές με τον Ευρωπαϊκό χώρο, κουλτούρα και αξίες

Γραμματισμοί
Οι μαθητές επιδιώκεται:
·         να αντιληφθούν και να χρησιμοποιούν τη μη γραμμική αφήγηση
·         να εστιάζουν την προσοχή τους σε οπτικοακουστικό υλικό και να μετατρέπουν το κείμενο σε γραπτό λόγο
·         να ασκηθούν στη χρήση λογισμικού δημιουργίας διαδραστικών εφαρμογών
·         να αξιοποιούν πρόγραμμα ψηφιακής αφήγησης
·         να ακολουθούν τις οδηγίες (ηλεκτρονικών) φύλλων εργασίας
·         να πληκτρολογούν και να μορφοποιούν πολυτροπικά κείμενα
·         να δημιουργούν και να χρησιμοποιούν αρχεία και φακέλους στους οποίους θα συγκεντρώνουν το υλικό που δημιουργούν
·         να καλλιεργούν ομαδοσυνεργατικές δεξιότητες

Στάσεις – κοινωνικοί κ.ά.
Οι μαθητές επιδιώκεται:
·     να αντιληφθούν τη λογοτεχνία ως «τέχνη του λόγου»
·    να αντιληφθούν τη σημασία των παραμυθιών-ιστοριών ως μέσο έκφρασης της καθημερινότητας των ανθρώπων των εκάστοτε κοινωνικοπολιτισμικών περιστάσεων
·    να υιοθετήσουν πνεύμα συνεργασίας, ομαδικότητας στα πλαίσια ενός κοινού σχεδίου εργασίας
·    να αντιληφθούν την ύπαρξη και τη σημαντικότητα της αφήγησης στο πέρασμα των χρόνων
να αναπτύξουν συνείδηση ευρωπαϊκής ταυτότητας
να καλλιεργήσουν δεξιότητες διαπολιτισμικής επικοινωνίας και διαλόγου

Διαδικασία
Στο προτεινόμενο πολιτιστικό πρόγραμμα χρησιμοποιούνται διαφορετικές διδακτικές πρακτικές, μέθοδοι και στρατηγικές, ώστε να βοηθηθεί, στην εκάστοτε μαθησιακή περίπτωση, η κατάκτηση των στόχων.
Η εργασία σε ομάδες αποτελεί μία μέθοδο η οποία χαρακτηρίζει πολλές από τις προτεινόμενες δραστηριότητες. Επιπλέον, μέσα από βιωματικές πρακτικές, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να εμπλακούν ενεργά σε διάφορες φάσεις εξέλιξης της μαθησιακής πορείας, ενώ η λειτουργία στην ολομέλεια της τάξης προσφέρει την ευκαιρία στους μαθητές να επιχειρηματολογήσουν για την άποψη που εκφέρουν καθώς και να καλλιεργήσουν την αυτοπεποίθησή τους. Με τον τρόπο αυτό ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει διαφορετικές διδακτικές προσεγγίσεις, που έχουν ως απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός ευχάριστου μαθησιακού περιβάλλοντος.
Οι μαθητές λειτουργώντας σε μικρές ομάδες θα αναλάβουν τη δημιουργία ενός διαδραστικού παραμυθιού. Ακολουθώντας σταδιακά τα προτεινόμενα βήματα (έμπνευση και συγγραφή ιστορίας σε δύο γλώσσες, πλαισίωση ιστορίας με εικόνες, ήχους κτλ., δημιουργία ψηφιακής εφαρμογής και αξιολόγηση προγράμματος) θα οδηγηθούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αποτελέσματα
Η αξιολόγηση του προγράμματος θα είναι αρχική, διαμορφωτική και τελική. Κατά την έναρξη υλοποίησης του προγράμματος θα καθοριστούν τα πλαίσια λειτουργίας και μέσα από αναστοχαστικές διεργασίες θα αξιολογηθούν οι επιμέρους δράσεις. Κατά τη διάρκεια υλοποίησης τους σχεδίου εργασίας θα αξιολογούνται τα επιμέρους παραδοτέα, καθώς και ο βαθμός και η ποιότητα εμπλοκής όλων των μαθητών και των εκπαιδευτικών που ασχολούνται με το προτεινόμενο πολιτιστικό πρόγραμμα. Τέλος, θα υπάρξει τελική αξιολόγηση η οποία θα πραγματοποιηθεί μέσα από την αξιολόγηση του τελικού παραδοτέου έργου στο τέλος της σχολικής χρονιάς 2014-2015.
Παραδοτέα
Έντυπο και Ψηφιακό διαδραστικό παραμύθι σε δύο γλώσσες (ελληνική και αγγλική) συνοδευόμενο από CD μουσικής που θα επενδύσει το τελικό προϊόν.